Độ tuổi lý tưởng nhất để dạy kỹ năng sống cho trẻ là khoảng 5 – 6 tuổi trở lên, khi mà bé đã có khả năng tự nhận thức và thích thú với các hoạt động diễn ra xung quanh mình. Tuy nhiên, bạn cũng có thể tập cho bé những kỹ năng đơn giản như vệ sinh cá nhân, phụ mẹ dọn dẹp vệ sinh nhà cửa… từ khi bé còn khá nhỏ. Và đến độ 5 – 6 tuổi, bé sẽ có thể làm những công việc đó một cách nhanh gọn và bắt đầu tập tành những kỹ năng, thói quen khác.
Nội dung chính [Ẩn]
2. Các kỹ năng sống cho trẻ từ 1 – 6 tuổi
Tự đi ngủ và nghỉ ngơi khoa học
Ngủ nghỉ là một kỹ năng vô cùng quan trọng mà bé cần phải tập vào nếp càng sớm càng tốt. Ngay từ nhỏ, mẹ hãy hình thành cho bé thói quen đúng thứ tự như sau: Tắm – Đánh răng – Đọc sách – Ngủ. Thời gian lý tưởng để đi ngủ là 9 giờ, và giấc ngủ nên được kéo dài từ 9 – 12 tiếng/đêm.
Vệ sinh cá nhân
Khi trẻ lên 3 tuổi, mẹ nên để con tự mình thực hiện các bước vệ sinh cá nhân như đánh răng, rửa mặt, rửa tay đúng cách và thậm chí là tự tắm rửa. Đây không phải là những việc làm phức tạp, bạn chỉ cần hướng dẫn con làm từ từ và cho con thấy tầm quan trọng của việc giữ vệ sinh cá nhân là được. Từ đó, bé sẽ có ý thức về vấn đề này hơn.
Học bơi
Trẻ có thể học bơi ở bất kì độ tuổi nào, nhưng theo Hiệp hội Nhi khoa Mỹ (AAP) khuyến cáo thì cha mẹ nên đợi cho đến khi trẻ được ít nhất 1 tuổi mới nên cho học bơi chính thức.
Chiến Sỹ Tí Hon học bơi
Biểu đồ kỹ năng bơi lội và an toàn nước của Hội Chữ thập đỏ Mỹ cho biết từ 6 tháng đến khoảng 3 tuổi, trẻ có thể học các kỹ năng bơi cơ bản như chìm người dưới nước, nổi và lướt trên mặt nước.
Trẻ mẫu giáo (4 đến 5 tuổi) đã thành thạo các kỹ năng bơi lội trên có thể học thêm các kỹ năng đòi hỏi phải phối hợp tay và chân dưới nước.
Trẻ trên 6 tuổi ngoài việc học kỹ năng bơi lội thành thạo thì cần học thêm các kỹ năng ứng phó khi bị đuối nước.
Nấu ăn cơ bản
Cho trẻ tham gia công việc bếp núc cùng cha mẹ sẽ giúp trẻ phát triển một chế độ ăn lành mạnh và khích lệ trẻ thử nhiều món ăn khác nhau thay vì kén ăn. Những trẻ nhỏ tuổi có thể giúp mẹ nhặt rau hay đong đếm nguyên liệu, còn trẻ lớn hơn, từ 6-8 tuổi có thể sử dụng những vật dụng trong bếp như lò vi sóng, máy nướng bánh, dụng cụ mở đồ hộp… Trên 8 tuổi, trẻ có thể học các sử dụng dao dưới sự hướng dẫn và giám sát của cha mẹ. Trên 13 tuổi, trẻ có thể tự nấu một bữa ăn đơn giản cho gia đình hoặc cho bản thân mình.
Chiến Sỹ Tí Hon học chế biến món ăn
Đi xe đạp
Hầu hết trẻ em tập đi xe đạp 2 bánh lúc khoảng 5 tuổi, nhưng có trẻ có thể biết đi xe đạp 2 bánh từ lúc lên 3 hoặc trễ hơn lúc đã lên 8 (hoặc lớn tuổi hơn nữa).
Theo tổ chức HealthyChildren.org thì hầu hết trẻ em có thể đi xe 3 bánh ở tuổi lên 3. Những bánh xe nhỏ giúp trẻ làm quen với việc dùng chân để đạp xe và giữ cân bằng dễ hơn, nhưng thực ra chúng lại không mấy cần thiết, đôi khi việc đi xe đạp 3 bánh khiến trẻ bị lệ thuộc và chậm biết đi xe đạp 2 bánh sau này. Tốt nhất, bố mẹ nên tập cho con đi xe 2 bánh ngay từ đầu, hoặc đi xe không có bàn đạp để học cách cân bằng.
Đánh răng
Hiệp hội Nha khoa Mỹ khuyến nghị cha mẹ đánh răng cho trẻ khi trẻ nhỏ hơn 3 tuổi và giám sát việc đánh răng của trẻ từ 3 đến 6 tuổi. Sau 6 tuổi, con bạn có thể tự đánh răng. Tuy nhiên, một số khảo sát của các nha sĩ cho thấy trẻ ở độ tuổi 11 chỉ chải 50% bề mặt răng, trong khi những người trưởng thành từ 18 đến 22 tuổi không tốt hơn nhiều: chải 67% bề mặt răng. Điều này cho thấy, các kỹ năng càng đơn giản thì thường sẽ không được chú trọng. Đánh răng không phải là một kỹ năng khó, quan trọng là cha mẹ cần tìm ra động lực để khuyến khích trẻ đánh răng một cách nghiêm túc và khoa học.
3. Các kỹ năng sống cho trẻ trên 6 tuổi
Sắp xếp phòng ngủ của mình
Hiện nay, có nhiều gia đình cho con ngủ phòng riêng từ rất sớm nên kỹ năng sắp xếp phòng ốc là điều bạn cần hướng dẫn con tự làm để căn phòng luôn gọn gàng và sạch sẽ. Đây là một bước tiến dạy con tự lập mà mọi bậc phụ huynh đều cần chuẩn bị dạy cho con mình. Bé có thể bắt đầu bằng việc phân chia đồ sạch và đồ bẩn, sau đó là gấp chăn màn và cuối cùng là gấp quần áo.
Chiến Sỹ Tí Hon học sắp xếp phòng ngủ
Buộc dây giày
Dường như buộc dây giầy là một “bộ môn nghệ thuật” gần như đã biến mất trong cuộc sống ngày nay. Nhiều hãng giầy cho ra mắt các loại giầy lười, giầy có quai dính tiện lợi, tuy nhiên những đôi giầy thể thao năng động với dây buộc tinh tế vẫn cứ là thứ thời trang không bao giờ lỗi mốt, vậy nên tất cả trẻ em vẫn nên biết cách tự buộc dây giầy. Bên cạnh việc phát triển tính tự lập, kỹ năng buộc dây giày còn là cách để trẻ phát triển vận động tinh và sự khéo léo của đôi tay.
Tiêu tiền
6 tuổi trở lên là độ tuổi thích hợp để bạn dạy con cách tiêu tiền và quản lý tài chính cá nhân thông qua những khoản tiền tiêu vặt.
Từ 6 đến 10 tuổi, trẻ có thể so sánh giá cả khi đi mua sắm cùng cha mẹ hoặc mua hàng online. 13 tuổi, trẻ nên tìm hiểu về lãi suất tiền gửi và cách thức hoạt động của thẻ tín dụng. Một số thanh thiếu niên có thể bắt đầu đi làm thêm hoặc kinh doanh nhỏ để tự kiếm tiền nếu có khả năng.
Giặt giũ
Ngày nay, hầu hết các gia đình đều sử dụng máy giặt. Việc khởi động máy giặt không quá phức tạp, trẻ biết đọc chữ thông thạo và biết sử dụng các thiết bị điện là có thể giúp cha mẹ vận hành máy giặt. Ban đầu, bạn nên giám sát con bật máy giặt, lưu ý không bao giờ cho trẻ chui vào máy giặt hay thò tay vào máy giặt khi máy đang hoạt động.
Chiến Sỹ Tí Hon học giặt giũ quần áo
Một số quần áo như đồ lót, áo, váy màu trắng cần giặt tay, cha mẹ hướng dẫn con cách giặt tay và cách phơi quần áo để quần áo không bị bai dão.
Trẻ tầm 3 đến 5 tuổi có thể gấp quần áo, để quần áo bẩn đúng chỗ và không vứt quần áo lung tung.
Chăm sóc thú cưng
Nhiều trẻ nhỏ thích được nuôi hoặc chơi với chó, mèo cảnh. Tuy nhiên, bạn chỉ nên cho phép trẻ nuôi hoặc chơi với thú cưng khi trẻ đã trên 6 tuổi. Ban đầu, bạn hãy cho trẻ làm quen với vật nuôi nhỏ như cá vàng, sau chuyển dần sang chó, mèo, thỏ…
Dưới 6 tuổi, nhận thức của trẻ còn kém, chơi với thú cưng có thể khiến trẻ gặp nguy hiểm hoặc ngược lại, trẻ gây nguy hiểm cho thú cưng.
